Monday, June 23, 2008

Kalila et Dimna: The Camel and The Lion-King

If you read the Bestiaria Latina blog round-ups, you know that for the past week I've been working on harvesting all the Latin Aesopic fables I could find at Google Books and other online sources... finally telling myself to stop when I reached 4000 fables! You can see the results of those efforts at the Latin Aesopus wiki. I'll be using this blog to share and comment on some of the items I've added to that collection, including materials from some unusual sources - like the Liber Kalilae et Dimnae, a medieval Latin translation of the ancient Indian and Arabic story collection that goes under various names such as the Panchatantra, the Hitopadesha, Kalila-wa-Dimna, or the Fables of Bidpai.

The story I've decided to start with is about The Camel and the Courtiers of the Lion King, a familiar topic from Aesop's fables, although this particular story is not one that is found in Aesop (the closest would be the story the lion-king's illness). I absolutely love this story, where the poor camel's good nature proves his ruin! If you read the frametale of the story into which this tale is inserted, it parallels the plight of the poor bull in the court of the lion-king as well, whose life is put into jeopardy by the conniving courtiers Kalila and Dimna, for whom the entire collection of stories is named (see illustration below). If you have not read some of the medieval Latin tales, you will be surprised and delighted I think at how easy this is to read! So, don't be put off by the length of the story - it's an easy read, and very funny and sad at the same time... the poor camel!

Dicitur quod leo quidam erat in quadam amoena foresta iuxta quam erat via parva, et erant ibi tres ferae se adinvicem multum diligentes, scilicet lupus, corvus et ursus. Contigit autem ut negotiatores quodam tempore illic transirent quorum camelus unus ibi remansit. Qui ingrediens ad leonem adoravit eum et annuntiavit ei omnia de se. Dixit ei leo: "Si vis in curia mea conversari, concedimus tibi pacem et diu vives sine cogitatione et omnibus diebus vitae tuae eris in tranquillitate." Et mansit ibi camelus. Una autem die exiens leo ad venandum obviavit elephanti et cum eo pugnans fortiter leo vulneratus est et reversus iacebat occupatus in infirmitate, non valens se movere de uno loco ad alium. Defecerunt sibi cibaria et leo famescens dixit feris: "Ut puto, derelicti sumus." Responderunt ei: "Nos quidem de nobis ipsis possumus cogitare; sed tamen de te maximum habemus dolorem et non possumus invenire viam qualiter tibi auxiliaremur, etiamsi nos ipsos laedere deberemus." Dixit leo: "De fidelitate vestra certus sum; sed per diversa loca segregatim pergite: forsitan vobis et nobis necessaria invenietis." Illi autem hoc audientes abierunt et consiliati sunt inter se, dicentes: "Quid est inter nos et camelum herbis pascentem et alterius naturae? Sed si bonum vobis videtur, dividamus camelum a nobis et demus eum leoni ad comedendum." Ait licopantherus: "Durum est hoc dicere leoni prae multis promissionibus ab eo camelo factis." Ait corvus: "Manete vos hic; ego vadam ad leonem." Et ut vidit eum leo, dixit: "Forte invenisti aliquid aut paenituit te ire?" Respondit corvus: "Quomodo me penituit, cum sim paratus pro te mori? Sed si placet te nos audire, libenter refocillamus te." Leo dixit: "Quomodo?" Corvus ait: "Comede camelum qui inter nos conversatur." Et leo furibundus ait: "De pravitate et crudelitate tui corporis haec procedunt. An nescis pacta et conventiones quas cum camelo feci? Non debes mihi talia dicere, cum mihi imperiale non sit." Ait corvus: "O imperator, recte iudicasti; sed expedit unam animam dare pro tota domo et domum pro civitate et civitatem pro provincia et provinciam pro regno. Et tu et nos hodie debilitamur in instanti necessitate, et nos inveniemus tibi viam qualiter a nemine reprehendaris." Et haec dicens rediit ad socios et anuntiavit eis quae dixerat leoni et quae ab ipso audierat. Et illi talem intellectum invenerunt ut communiter omnes veniant cum camelo ad leonem, ut unusquisque offerat se in cibum leoni, et unus pro altero respondebit, excepto camelo. Et sic venerunt ad leonem et ait corvus: "Prorsus, o imperator, videmus te plurimum infirmitate gravatum et fame occupatum, et nos dei gratia bonis tuis factis fortunati sumus et ego non habeo quid offeram tibi nisi memetipsum: rogo te, comede me." Responderunt alii: "Quiesce, quia es parvus corpore et non talis abundans." Et ursus dixit: "O imperator, ego ero hodie tibi cibus sufficiens." Respondit lupus: "Sile et tu, nam fetens est corpus tuum et cibus indecens; ego autem ad haec paratus sum et voluntarius." Et ait corvus: "Quid est hoc? Faciat de vobis quid voluerit." Existimans camelus oportere respondere sicut alii ait: "O imperator, ego sum in carnibus abundans et cibus dulcis cupienti." Et omnes una voce dixerunt: "O camele, vere bene dixisti." Et occidentes diviserunt eum.

Here is a segmented version to make it easier to read:

Dicitur quod
leo quidam
erat in quadam amoena foresta
iuxta quam erat via parva,
et erant ibi tres ferae
se adinvicem multum diligentes,
scilicet lupus, corvus et ursus.
Contigit autem
ut negotiatores
quodam tempore illic transirent
quorum camelus unus
ibi remansit.
Qui ingrediens ad leonem
adoravit eum
et annuntiavit ei omnia de se.
Dixit ei leo:
"Si vis in curia mea conversari,
concedimus tibi pacem
et diu vives sine cogitatione
et omnibus diebus vitae tuae
eris in tranquillitate."
Et mansit ibi camelus.
Una autem die
exiens leo ad venandum
obviavit elephanti
et cum eo pugnans fortiter
leo vulneratus est
et reversus
iacebat occupatus in infirmitate,
non valens se movere
de uno loco ad alium.
Defecerunt sibi cibaria
et leo famescens dixit feris:
"Ut puto, derelicti sumus."
Responderunt ei:
"Nos quidem
de nobis ipsis possumus cogitare;
sed tamen de te
maximum habemus dolorem
et non possumus invenire viam
qualiter tibi auxiliaremur,
etiamsi nos ipsos laedere deberemus."
Dixit leo:
"De fidelitate vestra
certus sum;
sed per diversa loca
segregatim pergite:
forsitan vobis et nobis
necessaria invenietis."
Illi autem
hoc audientes
abierunt
et consiliati sunt inter se,
dicentes:
"Quid est
inter nos
et camelum
herbis pascentem et alterius naturae?
Sed si bonum vobis videtur,
dividamus camelum a nobis
et demus eum leoni ad comedendum."
Ait licopantherus:
"Durum est
hoc dicere leoni
prae multis promissionibus
ab eo camelo factis."
Ait corvus:
"Manete vos hic;
ego vadam ad leonem."
Et ut vidit eum leo,
dixit:
"Forte invenisti aliquid
aut paenituit te ire?"
Respondit corvus:
"Quomodo me penituit,
cum sim paratus pro te mori?
Sed si placet te nos audire,
libenter refocillamus te."
Leo dixit: "Quomodo?"
Corvus ait:
"Comede camelum
qui inter nos conversatur."
Et leo furibundus ait:
"De pravitate et crudelitate tui corporis
haec procedunt.
An nescis pacta et conventiones
quas cum camelo feci?
Non debes mihi talia dicere,
cum mihi imperiale non sit."
Ait corvus:
"O imperator, recte iudicasti;
sed expedit
unam animam dare
pro tota domo
et domum pro civitate
et civitatem pro provincia
et provinciam pro regno.
Et tu et nos hodie debilitamur
in instanti necessitate,
et nos inveniemus tibi viam
qualiter a nemine reprehendaris."
Et haec dicens
rediit ad socios
et anuntiavit eis
quae dixerat leoni
et quae ab ipso audierat.
Et illi talem intellectum invenerunt
ut communiter omnes
veniant cum camelo ad leonem,
ut unusquisque
offerat se in cibum leoni,
et unus pro altero respondebit,
excepto camelo.
Et sic venerunt ad leonem
et ait corvus:
"Prorsus, o imperator,
videmus te
plurimum infirmitate gravatum
et fame occupatum,
et nos
dei gratia
bonis tuis factis
fortunati sumus
et ego non habeo
quid offeram tibi
nisi memetipsum:
rogo te,
comede me."
Responderunt alii:
"Quiesce,
quia es parvus corpore
et non talis abundans."
Et ursus dixit:
"O imperator,
ego ero hodie tibi
cibus sufficiens."
Respondit lupus:
"Sile et tu,
nam fetens est
corpus tuum
et cibus indecens;
ego autem
ad haec paratus sum et voluntarius."
Et ait corvus:
"Quid est hoc?
Faciat de vobis
quid voluerit."
Existimans camelus
oportere respondere sicut alii
ait: "O imperator,
ego sum
in carnibus abundans
et cibus dulcis cupienti."
Et omnes
una voce dixerunt:
"O camele, vere bene dixisti."
Et occidentes diviserunt eum.

I could not find an image of this story in particular, but here is an illustration from a 15th century Timurid manuscript that shows the lion-king from the frametale of the story who is attacking his innocent friend, the bull, as a result of the tricky intrigue cooked up by the two jackals Kalila and Dimna (you can see the jackals there in the illustration as well):




For more information about subscribing to this blog via RSS or by email, visit the Bestiaria Latina blog using the link provided here.

No comments: